De Kolk / De Poel / Het Horstje / Ulenborch

Heden ten dage...

Adres Borchmolendijk 31
Postcode 5492 AJ
Plaats Sint-Oedenrode
Gemeente Meierijstad
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 160362,397509
Coördinaten WGS84 51.566493,5.464545
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens do 9 juli 2020
Gezien (12 mnd) 270
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Aan de rand van St. Oedenrode, rechts van de weg van Schijndel naar St. Oedenrode ligt tussen de Hambrug en de Molenwiel huis de Kolk. Een tak van de Dommel stroomt van de sluis naar de Hambrug, en vervolgens langs de Kolk, om vervolgens uit te monden in de Dommel.


Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Momenteel is het huis een fors landhuis van twee bouwlagen onder een schilddak. De voorgevel is symmetrisch opgezet en bevat zeven traveeën, met de voordeur in de middelste. Het huis is grijs gepleisterd. Voor het huis ligt een grote voortuin met oude bomen en achter het huis een park. De rivierarm stroomt langs de rechterzijkant, en is aan de oevers achter het huis begroeid met bosschages, die het huis aan het zicht onttrekken. Op het terrein van het oorspronkelijke huis werd in de zeventiende eeuw een nieuw huis gebouwd.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet niet, niet verdedigbaar
 

Etymologie:

Het huis werd op een gegeven bij een overstroming weggespoeld. De plaats werd sindsdien aangeduid als ‘De Poel’. Mogelijk heeft de latere naam ‘Kolk’ te maken met de sluis die in de nabijheid van het huis in de Dommel gebouwd werd.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1320 t/m 17e eeuw
Typologie Moated site
Zichtbare toestand: Intact
Leenboek van de hertog van Brabant Op een kaartje van 1320 staat bij de Merimond een stukje grond aangegeven met de naam ‘het Horstje’, vroeger de Horst genaamd.
In de 17e eeuw brandde het huis af, maar werd weer herbouwd.
Typologie tekst:
Het betreft hier waarschijnlijk een eenvoudig versterkt huis op een hoger gelegen stuk land.
(Bouw)fase 2 - 17e eeuw t/m heden
Typologie Buitenplaats
Zichtbare toestand: Intact

Bouwgeschiedenis:

In 1320 bestond het huis al, maar werd op een gegeven moment bij een overstroming weggespoeld. Het huis werd herbouwd, maar brandde in de zeventiende eeuw af. Het huis werd wederom herbouwd, en werd in de loop der tijd vergroot, ondermeer door een verdieping op het bestaande gebouw te plaatsen.

Bezitgeschiedenis:

In 1320 komt het huis voor genaamd ‘Het Horstje’. In de vijftiende eeuw heette het huis Ulenborch en was in bezit van Goyart van Os; daarna kwam het aan Aert Jans die Gruyter. In de zestiende eeuw was het in handen van de familie Van Heessel.

Archeologisch onderzoek:

Het was 'n versterkt huis. De fundering zat tot 1.80 mtr diep.

Verwijzingen

Wikipedia De Kolk (St. Oedenrode)
Kastelenlexicon 0180
 

Algemeen:

Tekst: P.J. van der Wielen

Afbeeldingen:

-De Hambrug met op de achtergrond het huis de Kolk, 1800, anoniem, verblijfplaats mij onbekend.

Bronnen:
Heesters, W./Ramakers, C.S.M., Geschiedenis van St. Oedenrode, Bijdrage tot de Geschiedenis van het Zuiden van Nederland, deel XXIV, 1975, p. 162
Gerard Boley - Huize De Kolk in september 2002 in Heemschild nr. 3 blz 57-84
Heesters, W., Sint-Oedenrode, Zwerftocht door een Boeiend Verleden, 1981, p. 94

Publicaties:

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 154