Cranendonck

Heden ten dage...

Adres Cranendonck 2
Postcode 6027 RK
Plaats Maarheeze
Gemeente Cranendonck
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 169240,368310
Coördinaten WGS84 51.304369,5.590247
Bestemming Landbouw
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens vr 23 juli 2021
Gezien (12 mnd) 323
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Ten oosten van Soerendonck ligt buiten de bebouwde kom het kasteelterrein van de gemeente Cranendonck.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

In het buitengebied van Soerendonk Ligt achter de monumentale villa Cranendonck een nagenoeg rond terrein, geheel door grachten omgeven. Het terrein is in gebruik als boomgaard. Op de plaats van één de bouwhuizen staat nu een villa uit 1899. Het gaat hier om een onregelmatig gevormd gebouw van anderhalve bouwlaag onder schilddaken, welke afgesloten worden door tuitgevels. De ingang bevindt zich in de achtkantige toren die in het midden van een soort winkelhaak aan de voorzijde van het pand gebouwd is. Deze toren wordt bekroond door een ingesnoerde spits met windvaan. In de toren een uurwerk en twee gemeentewapens. Links in de gevel een enkel kruisvenster met halve luiken. De rechter gevel is blind. Het gehele huis is witgepleisterd.
Op een omgracht terrein achter het huidige huis liggen de fundamenten van het kasteel nog onder het maaiveld.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
 

Etymologie:

Craan komt van kraanvogel, deze kwam daar blijkbaar voor en is onderdeel van het gemeentewapen; donk is een zandige hoogte in een moerassig gebied.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1242 t/m 1673
Typologie Rechthoekig kasteel
Afm. totaal terrein (m): 50 x 60 m
Zichtbare toestand: Intact
Het huis werd in 1673 door de Fransen grotendeels vernield. In het begin van de vorige eeuw werden de bovengrondse delen verwijderd. Er resten nu slechts de funderingen op een omgracht terrein. Het bouwhuis werd in 1899 vervangen door een villa.
(Bouw)fase 2 - 1673 t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Grachtenrestant

Bezitgeschiedenis:

Begin dertiende eeuw bezat de edelman Dirk van Altena goederen in de omgeving van Maarheeze. Ook het gebied Hugten behoorde daartoe. In 1223 droeg Dirk van Altena zijn bezitsrechten over Hugten over aan de Munsterabdij in Roermond. Na zijn kinderloze dood in 1242 erfde Dirks neefje Engelbert van Horne de goederen. Vermoedelijk was het Engelbert die tussen Maarheeze en Soerendonk een kasteel liet bouwen. Toen in 1342 de mannelijke lijn uitstierf ging het goed via de families Van Sevenborn, Van Milberg en Van Schoonvorst in 1460 over aan Jacob, graaf van Horne. In 1484 werden de bezittingen verkocht aan Frederik van Egmond, graaf van Buren. De familie Van Egmond woonde zelden op het kasteel en lieten het beheer over aan de drost. In 1548 liet Maximiliaan van Egmond de heerlijkheid na aan zijn dochter Anna, die getrouwd was met Willem van Oranje, waardoor de bezittingen overgingen in de handen van de Oranjes. De Fransen bezetten het huis in 1672, en bij hun aftocht in 1673 bliezen zij het kasteel op. In 1820 werden de Oranjegoederen als kroondomein verkocht en Cranendonck kwam hierdoor in particuliere handen. Toenmalige eigenaar baron van Tuyll van Serooskerke liet in 1899 de bouwhoeve slopen en bouwde op dezelfde plaats een villa. In 1915 kwam het landgoed in handen van A.S.J. Cloquet, die het torentje liet aanbrengen. In 1938 werd het landgoed geveild en kwam toen in handen van de gemeente Maarheeze, die het in 1940 in gebruik nam als gemeentehuis. Dit bleef zo tot 1996.

Verwijzingen

Wikipedia Cranendonck
Kastelenlexicon 0528
 

Algemeen:

Tekst: P.J. van der Wielen

Afbeeldingen:

-Prospectus Ruinarum Famosi Castelli Cranendonck, kopergravure, H. Causé, Tilburg, KUB M 11/820.11 Cran (4)
-Casteel van Cranendonck, achterkant zilveren koningsschild van William Trockmorton, 1654, Soerendonk, collectie St. Jansgilde
-'t Slot Kranendonk in Staat-Braband, tekening, ongedateerd, anoniem, Tilburg, KUB M 11/820.11 Cran (7)
Ruïne van het Kasteel Cranendonck, tekening, 1739, J. de Beijer, Amsterdam, Rijksmuseum, inv.nr. 1921:221

Publicaties:

Nico Arts - Archeologie en het kasteel Cranendonk, 1996 -- blz 1-34 (met illustratie)

Hans Louis Janssen - 1000 jaar kastelen in Nederland, 1996

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 72 (met illustratie)

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.VI 635