Asten / Aastein

Alle plaatjes (8)

Heden ten dage...

Adres Kasteellaan 10
Postcode 5725 AD
Plaats Asten
Gemeente Asten
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 180350,378050
Coördinaten WGS84 51.391186,5.751753
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens ma 12 juli 2021
Gezien (12 mnd) 437
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

De ruïne ligt ten zuiden van het dorp Asten.
De overgebleven delen zijn niet vrij toegankelijk.
Een onvriendelijke beheerster houdt belangstellende op afstand.
Kastelen in de omgeving

Functies:

monument
monument

Over van middeleeuwse toestand:

Op een omgracht terrein staan de ruïnes van het laatste huis Asten. De gracht is nog geheel intact, en de voorburcht is gerestaureerd. Van het huis zelf is waarschijnlijk de noordwestelijke hoek het oudste deel. Het betreft hier waarschijnlijk de resten van een woontoren die nog voor het vierkante kasteel gebouwd was.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
 

Etymologie:

Het huis werd genoemd naar de plaats waarbij het gebouwd werd.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1389 t/m 1625
Typologie Rechthoekig kasteel
Afm. totaal terrein (m): 25 x 26
Zichtbare toestand: Intact
In 1389 is er sprake van een 'mansio te Asten', wat waarschijnlijk duidt op de hoeve van Ricout de Cock, die Gerard van Berkel toen erfde. In 1399 is er echter sprake van 'tHuys tot Asten', welk waarschijnlijk door Gerard van Berkel gebouwd werd.
Het kasteel werd waarschijnlijk tussen 1389 en 1399 gebouwd bij een omgrachte boerderij. Mogelijk was de eerste versterking op die plaats een vierkante woontoren. Rond 1430 werd deze toren mogelijk uitgebreid tot een vrijwel vierkant kasteel van drie vleugels rond een binnenplein, dat werd afgesloten met een muur.
(Bouw)fase 2 - 1625 t/m 1944
Typologie Buitenplaats
Zichtbare toestand: Intact
In het begin van de zeventiende eeuw werd het huis ingrijpend verbouwd in renaissancestijl. Sommige vleugels werden opgehoogd, er kwamen een galerij, een vierkante poorttoren, een traptoren, een tweede gracht, voorburcht, ophaalbrug en oprijlaan. Eind zeventiende eeuw werd de entree verplaatst en de westelijke vleugel gesloopt. Daarna raakte het kasteel in verval, tot in 1935 de toenmalige eigenaar opdracht gaf het huis te restaureren. De Tweede Wereldoorlog stak een spaak in het wiel en op 5 oktober 1944 brandde het kasteel dankzij krijgshandelingen af. Het kasteel zelf werd niet meer opgebouwd. De voorburcht werd wel gerestaureerd en er werd een begin gemaakt met de consolidatie van het hoofdgebouw. Er liggen inmiddels plannen klaar om een gedeelte zelfs te restaureren.
(Bouw)fase 3 - 1944 t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Ruïne

Bezitgeschiedenis:

In 1362 werd Pieter Couterel door de hertog van Brabant beleend met de hoge en lage heerlijkheid Asten. In 1366 werd Hendrik van Cuijk, heer van Hoogstraten, Brecht en Zundert met de heerlijkheid beleend. In 1380 moest Jan van Cuijk de heerlijkheid verkopen aan Gerard van Berkel en Ricout de Cock. Na de dood van Ricout werd Gerard eigenaar en hij bouwde het kasteel nabij de boerderij van wijlen Ricout. In 1470 werd Peter de Boisiea als eigenaar genoemd; maar deze verkocht de heerlijkheid aan Berthout Back uit Tilburg, die in 1477 met de heerlijkheid werd beleend. Jan Back behield het huis tot 1508. Na hem kwam Wolfert van Brederode, en in 1603 werd jonkheer Bernard van Merode als heer van Asten genoemd. In 1640 werd Johan de Salm, luitenant-kolonel in het Spaanse leger met de heerlijkheid beleend. Everard van Doerne is de volgende eigenaar. In 1725 was Johan Christiaan de Beloen heer van Asten, die in 1760 heerlijkheid en kasteel verkocht aan Pieter Valkenier. Daarna volgden de diverse speculanten elkaar op, waardoor het huis vaak leegstond. Willem Guljé uit Oirschot kocht in 1836 het kasteel met bijbehorende gronden. Via vererving kwam het huis in handen van baron Clemens van Hövell tot Westerflier, die in 1935 met de herbouw begon. Na de oorlog kreeg hij de financiering voor de herbouw niet rond en zodoende bleef het huis een ruïne. Diens zoon woonde tot aan zijn dood in 1981 in de verbouwde kasteelhoeve. In 1984 werd de hoeve rechts van de poorttoren verkocht en de rest kwam in bezit van de Stichting Wederopbouw Kasteel Asten.
[Peter van der Wielen]

Archeologisch onderzoek:

Terrein met resten van een kasteel (Aastein). Eerste vermelding in 1432. Bovengronds zijn nog muurresten zichtbaar, die zijn beschermd door de RDMZ. De hoofdburcht ligt op een eiland met dubbele omg rachting (rechthoekig gebouw en voorburcht). Er worden minimaal vier bouwperioden onderscheiden. Raakte in 1892 in verval; restauratie in 1936. Werd aan het eind van WO-II ernstig beschadigd (ruine). In 1985 geconsolideerd. De buitenste gracht is in 1989 uitgediept. In het gronddepot afkomstig uit die gracht is een 14e eeuws beeldje gevonden.

Verwijzingen

URL Historisch Asten
Wikipedia Asten
Castlephoto Kasteel Asten
Kastelenlexicon 0517
Rijksmonumentnr 526699
 

Afbeeldingen:

-Prospectus Castelli Asten, gravure, zeventiende eeuw, H. Causé, Tilburg, KUB A 46/72.1 (4)
-Reconstructie Kasteel Asten in Vogelvlucht, tekening, 1935, J. de Vries
-Voorpoort van het Kasteel te Asten, Buitenzijde, lijncliche, P.T. Panhuizen, Tilburg, KUB A 46/820.12 (2)
-Kasteel Asten, lijncliche, J. Rooyakkers, Tilburg, KUB A 46/ 20.11 (10)
-Huys te Asten in Peelland, aquarel, anoniem, Tilburg, KUB A 46/ 20.11 (1)
-'t Huys te Asten, ets, 1738, J. de Beyer/H. Spilman, Tilburg, KUB A 46/ 20.11 (2)
-Kasteel Asten, aquarel, 1879, anoniem, Tilburg, KUB A 46/ 20.11 (6)

Publicaties:

Wies van Leeuwen - De mooiste kastelen en voorname huizen van Noord-Brabant, 2019 -- blz 101 (met illustratie)

Ger Jacobs - De Peel of het kasteel?, 2015 -- blz 59-67 (met illustratie)

Bas Aarts - 'Van Brussel naar Den Haag' De lotgevallen van de Noord-Brabantse kastelen en 'omgrachte huizingen' in de zeventiende eeuw, 2012 -- blz 41

Jos Gommans - Verval van het kasteel van Asten, 2007 -- blz 18-21

Esther Becx - Kastelengids van Noord-Brabant, 1999 -- blz 21 (met illustratie)

M.J. Kuipers-Verbuijs - Ruïnes in Nederland, 1997 -- blz 219 (met illustratie)

Hans Louis Janssen - 1000 jaar kastelen in Nederland, 1996

Leo Wevers - Kasteel Asten : Enige bouwhistorische aantekeningen bij het vijftiende-eeuwse kasteel, 1994 -- blz 124-134 (met illustratie)

meer...