Andel

Heden ten dage...

Adres Hoflaan/Hoge Maasdijk t.h.v. de O. Boumanfabriek
Plaats Andel
Gemeente Altena
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 131817,422048
Coördinaten WGS84 51.786611,5.051217
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens do 1 oktober 2020
Gezien (12 mnd) 469
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Aan de Hoge Maasdijk, binnendijks recht tegenover de meststoffen- en veevoederfabriek O. Bouman, ligt onder aan de dijk het perceel waar eens het Hof te Andel stond. Nu niet meer dan een rechthoekig grasveld, geflankeerd door moderne bebouwing.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Van het voormalig huis bestaat slechts een rechthoekig opgehoogd perceel met daarnaast nog een dergelijk terrein. Vermoedelijk bevat de ondergrond nog funderingen. Verder zijn er nog twee hekpijlers, waarbij sporen van een aanplant van niet-inheemse plantensoorten. Of het eerste hof ook op dezelfde plaats stond als het laatste is niet bekend; waarschijnlijk op de plaats van de huidige school, of de voortuin ervan, deels onder de Hoflaan. Bij de school werd tijdens rioleringswerkzaamheden een fundament gevonden van zo'n 30 cm dik. Het muurwerk vormde een winkelhaak en was een 9 m lang en 4,5 m breed.

Geschiedenis

Voldoet aan definitietwijfel over verdedigbaarheid
 

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1390 t/m 1938
Typologie Moated site
Zichtbare toestand: Intact
In 1390 draagt Heynric van Andel op aan de heer van Oostervant en van Altena 'een stuk land in het gericht van Andel met boomgaarden en hofsteden achter het geseet waar hij nu op woont, uitgezonderd Heynric van Andels hofstede, 20 roeden breed en 20 roeden lang, die hij al houdt van de heer van Altena. Voorts draagt hij op enkele grienden en waarden buitendijks in de nabijheid van voornoemd goed, waarna Heynric met deze goederen wordt beleend'.
Wanneer de hofstede gebouwd is, is niet bekend. Dat moet voor 1390 gebeurd zijn. Op een kunstmatig verhoogd perceel (de huiswerf) stond een niet-gedateerd houten gebouw. In de periode 1400-1500 is de hofstede waarschijnlijk opnieuw opgetrokken, dan wel sterk verbouwd. In de negentiende eeuw was het een ruime woning met twee bouwhuizen. In 1938 was het pand zo bouwvallig, dat het kort daarop werd afgebroken.
Typologie tekst:
Het gaat hier om een eenvoudige edelmanswoning met vermoedelijk een houten voorganger.
Bron:
(Bouw)fase 2 - 1938 t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Ongelijk terrein

Bezitgeschiedenis:

Vastraet Aernoutssone van Ghiesen doet in 1311 afstand van 'die gherichten van Ghiesene ende van Anle'. Heynric van Andel draagt in 1390 de goederen te Andel op aan de heer van Oostervant en Altena, waarna hij die goederen weer in leen terug ontvangt. In 1405 draagt Dirk van Andel het goed over aan Jacob van der Duym Daemszoon. In 1450 wordt Gielis van Wijck met het hof beleend, en na Jan van Wijck in 1459 wordt in 1469 Aernt Gijsbrechtssoen ermee beleend. In 1473 scheldt Jacob van Hoorne, heer van Altena, de leenband van de hofstede te Andel kwijt ten gunste van Arnout Gijsbertsz. Na 1519 is het goed vermoedelijk verkocht aan Hendrik Piek, wiens kleindochter huwde met Carel van Matenesse. Deze is in 1601 eigenaar van het hof. In 1686 verkopen Johan van Hardenbroek en zijn vrouw Florentijna van Matenesse "een hofstede bestaande uit huis, boomgaard en bouwland, met een laan, samen groot 7 morgen en 4 hont in Neer Andel, genaamd 'den Hoff tot Andel' aan Dirck Jansz. Nayen uit Poederoyen. Na het overlijden van Johannes Dirckse Naayen in 1746, blijft zijn weduwe Johanna Margareta van As eigenaar van de helft van het goed. Zij komt in 1763 te overlijden en haar enige erfgenaam is Philippus Verhagen uit Veen. In 1801 koopt J.F. Leemans uit Den Haag 1/6 deel van het Hof van de erfgenamen van Dina Françoise Sterk. In 1803 koopt Leemans 2/3 deel van Anthony der Moeyen. Leemans komt in 1832 te overlijden.

De Kloe geeft in zijn artikel aan dat Hendrik Pus niet in het Hof te Andel maar in De Langenhof heeft gewoond.

Verwijzingen

Kastelenlexicon 0166
 

Publicaties:

Jos de Kloe - De eigenaren en bewoners van Het Hof te Andel, 2008 -- blz 241-261 (met illustratie)

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 145

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.I, 260