Valkenburg
Heden ten dage...
| Adres | Grendelplein 13 |
| Postcode | 6301 BS |
| Plaats | Valkenburg aan de Geul |
| Gemeente | Valkenburg aan de Geul |
| Provincie | Limburg |
| Coördinaten RD | 186220,319220 |
| Coördinaten WGS84 | 50.8619,5.831058 |
| Toegankelijk | Gehele jaar |
| Commentaar ? | Uw opmerkingen |
| Datum gegevens | zo 19 juni 2022 |
| Gezien (12 mnd) | 994 |
| Aanpassingen (>2019): | Gewijzigd |
Locatie:
Schitterend gelegen bovenop een uitloper van de Heunsberg aan de zuidkant van het stadje Valkenburg.
Functies:
monument
museum
Over van middeleeuwse toestand:
Kasteel Valkenburg, verwoest 1672; burchtruïne op de steile helling ten zuiden van de stad op de Heimelberg. Het kasteel, waarvan nog belangrijke muurgedeelten overeind staat, 14e - 15e eeuw, was aan alle zijden omgeven door een omhoog klimmende versterkte weg, een z.g. dwingel waarvan aan de oostzijde resten bewaard zijn. Vooral de ridderzaal laat de grootte van het kasteel duidelijk zien. Valkenburg is een van de weinige hoogteburchten in Nederland.
Geschiedenis
| Voldoet aan definitie | voldoet |
Bouwgeschiedenis:
(Bouw)fase 1 - 1115 t/m 1122
| Typologie |
Versterkte residentie |
| Afm. hoofdburcht (m) |
11 x 20 |
| Zichtbare toestand: |
Intact |
Door Gooswijn I van Heinsberg werd in 1115 een rechthoekige donjon gebouwd. in 1122 werd deze door de keizerlijke troepen verwoest.
De verwoesting gebeurde grondig want de nieuwe 16-hoekige woontoren werd over de oude gebouwd. Deze toren had een omtrek van 45 m met 2 m dikke muren.
(Bouw)fase 2 - 1122 t/m 1170
| Typologie |
< Geen > |
| Zichtbare toestand: |
Ruïne |
(Bouw)fase 3 - 1170 t/m 13e eeuw, 3e kwart
| Typologie |
Polygonale burcht |
| Afm. hoofdburcht (m) |
16 |
| Zichtbare toestand: |
Intact |
Tussen 1160 en 1170 werd een grote donjon, een schildmuur en een molentoren gebouwd. Na een belegering (ca 1200) door de troepen van Luik werd de toren vervangen door een bescheidener exemplaar.
(Bouw)fase 4 - 13e eeuw, 3e kwart t/m 1329
| Typologie |
Polygonale burcht |
| Zichtbare toestand: |
Intact |
In het midden van de dertiende eeuw werd ten tijde van Diederik II de huidige oostvleugel gebouwd. Aan het einde van de dertiende eeuw bouwde Walram nog een zuidelijke vleugel. Vervolgens een zuidelijk gelegen dwingel, waarmee Valken zeer goed te verdedigen was.
(Bouw)fase 5 - 1329 t/m 1365
| Typologie |
Polygonale burcht |
| Zichtbare toestand: |
Intact |
Na het beleg en de inname in 1329 door Hendrik II van Brabant, besloot Diederik IV tot herbouw van het beschadigde kasteel. Later heeft Jan I de zuidvleugel nog vernieuwd.
(Bouw)fase 6 - 1365 t/m 1672
| Typologie |
Polygonale burcht |
| Zichtbare toestand: |
Intact |
In de 15e eeuw werd de potkamer en de voorpoort gebouwd.
De Fransen hebben het kasteel in 1672 opgeblazen, daarmee was het grondig verwoest.
(Bouw)fase 7 - 1672 t/m heden
| Typologie |
< Geen > |
| Zichtbare toestand: |
Ruïne |
Archeologisch onderzoek:
Beschermd monument, 69B-029
Verwijzingen
Publicaties:
Rob Gruben - Valkenburg en de mergelgroeve, 2016 -- blz 15 (met illustratie)
Jörg Soentgerath - De hoofdvleugel van de kasteelruïne Valkenburg aan de Geul, 2010 -- blz 76-85 (met illustratie)
Tammo Bauer - Kasteelruïne Valkenburg; van overgroeide steenhoop tot geconsolideerde ruïne, 2010 -- blz 65-75 (met illustratie)
T. Waegeman - Burchten en Versterkingen in de Eurogio Maas-Rijn; een toeristische ontdekkingsreis, 2002 -- blz 259-260 (met illustratie)
Jan Notten - Kasteelruïne Fluwelengrot, 1996 -- blz 1 - 23 (met illustratie)
A.G. Schulte - Middeleeuwse kastelen in Limburg : Een panorama tussen droom en werkelijkheid, 1995
Jaap Renaud - Over de bouwgeschiedenis van het kasteel van Valkenburg, 1984
D. Kransberg - Kastelengids van Nederland, 1979 -- blz 251 (met illustratie)
Jaap Renaud - Het kasteel van Valkenburg, 1979 (met illustratie)
Jaap Renaud - Enige aantekeningen betreffende de ruïne van Valkenburg, 1973
J. Sprenger - De beschrijving der burchtruïne te Valkenburg (L.), 1939
Th. Dorren - Het kasteel Valkenburg, zijne geschiedenis, legenden en sagen, 1921
A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.11 511, DL.14 1204
J.C. Vemer - Kastelen in Limburg; het verleden in steen -- blz 13-14 (met illustratie)
Th. Dorren - Het kasteel van Valkenburg : zijne beknopte geschiedenis, legenden en sagen
J.M. van Venne - Geschiedenis van het kasteel van Valkenburg, zijn heren en hun drossaarden
Kick Schröder - Het Kastelenrijk : Zuid-Limburg: land van woeste ridders en rijke baronnen
