Torenburg / Tornenborch
Heden ten dage...
| Plaats | Alkmaar |
| Gemeente | Alkmaar |
| Provincie | Noord-Holland |
| Coördinaten RD | 112150,516300 |
| Coördinaten WGS84 | 52.6324,4.753553 |
| Commentaar ? | Uw opmerkingen |
| Datum gegevens | zondag 21 februari 2010 |
| Gezien (12 mnd) | 536 |
Locatie:
Over van middeleeuwse toestand:
Waarschijnlijk bij het graven van het Noord-Hollands kanaal zijn alle sporen verdwenen.
Ook werd tijdens archeologisch onderzoek in 1969 de oostelijke grens van de "kooltuin" teruggevonden. Men trof namelijk resten van een beschoeiing aan.
Ook werd tijdens archeologisch onderzoek in 1969 de oostelijke grens van de "kooltuin" teruggevonden. Men trof namelijk resten van een beschoeiing aan.
Geschiedenis
| Voldoet aan definitie | voldoet |
Etymologie:
De naam van het kasteel de Torenburg is een naam dat voor zichzelf spreekt. Een samenstelling uit de oorspronkelijke Middelnederlandse woorden 'torn' (of 'toren') en 'borch' (of 'burch')(=burcht, kasteel, versterking, versterkt huis, versterkte stad, citadel, fort).
Hoe de Torenburg aan zijn naam kwam is niet bekend. Er zijn bepaalde aanwijzingen dat er ooit op de plek van dit kasteel een oude versterking stond (de Graaf noemt graaf Willem I als bouwer van deze oorspronkelijke versterking). Deze versterking, die zou bestaan uit een stevige ronde toren, werd door graaf Willem II in 1250 hergebouwd (of verbouwd) tot een meer moderner kasteel met een vierkant grondplan, met op elke hoek een toren. Deze informatie is echter grotendeels twijfelachtig omdat het deels is ontrokken vanuit een niet te bevestigen bron uit 1617
Hoe de Torenburg aan zijn naam kwam is niet bekend. Er zijn bepaalde aanwijzingen dat er ooit op de plek van dit kasteel een oude versterking stond (de Graaf noemt graaf Willem I als bouwer van deze oorspronkelijke versterking). Deze versterking, die zou bestaan uit een stevige ronde toren, werd door graaf Willem II in 1250 hergebouwd (of verbouwd) tot een meer moderner kasteel met een vierkant grondplan, met op elke hoek een toren. Deze informatie is echter grotendeels twijfelachtig omdat het deels is ontrokken vanuit een niet te bevestigen bron uit 1617
(Bouw)fase 1 - 1250 t/m 1410
| Typologie | Rechthoekig kasteel |
| Zichtbare toestand: | Intact |
(Bouw)fase 2 - 1410 t/m heden
| Typologie | < Geen > |
| Zichtbare toestand: | Vlak terrein |
Aanval(len) op kasteel
Bouwgeschiedenis:
Het blootleggen van de funderingen in 1835 heeft veel duidelijk gemaakt. Op de plattegrond zien we muren van ca. 1 meter breed en twee zware torens met een uitwendige middellijn van ca. 7,5 m. Het is te zien dat de grote zuidelijke toren voor een deel verdwenen is. Blijkbaar is een deel weggebroken bij de aanleg van de stadsgracht in 1528. Daarvoor in de plaats kwam waarschijnlijk het kleine torentje dat misschien een onderdeel was van de omwalling. De Friese Binnenpoort stond juist op deze plek! De Friese Buitenpoort bevond zich meer westelijk.
We zien in een oogopslag de onregelmatige vorm van het kasteel. Dit is in tegenstelling met de eerder genoemde vierkante burcht. Ook lijken er een aantal bouwfasen te zijn, deze zijn zichtbaar in het zuidelijke gedeelte dat doet denken aan een "woonvleugel".
Archeologisch onderzoek:
Verwijzingen
| Wikipedia | Torenburg | Kastelenlexicon | 1799 |
Algemeen:
De teksten zijn met toestemming overgenomen van Ben Dijkhuis, Middeleeuwse Dwangburchten
http://home.planet.nl/~dijkh287/kastelen/index.htm
http://home.planet.nl/~dijkh287/kastelen/index.htm
Publicaties:
Erik Cordfunke - Macht en aanzien, 2013 -- blz 100 - 103
Ben Dijkhuis - De Middeleeuwse dwangburchten van West-Friesland en Alkmaar, 2002 (met illustratie)
Johan Willem Groesbeek - Middeleeuwse kastelen van Noord-Holland, 1981 -- blz 221 - 226 (met illustratie)
Erik Cordfunke - Torenburg, het kasteel en zijn bewoners, 1972
A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.1 85, DL.11 299