Batenburg

Alle plaatjes (13)

Heden ten dage...

Adres Molendijk
Plaats Batenburg
Gemeente Wijchen
Provincie Gelderland
Coördinaten RD 171800,426160
Coördinaten WGS84 51.823831,5.631294
Toegankelijk Zomerseizoen
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens zondag 27 februari 2022
Gezien (12 mnd) 1095
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Aan de noordzijde van het stadje.
Kastelen in de omgeving

Functies:

monument
monument

Over van middeleeuwse toestand:

Een schilderachtige ruïne met een cirkelvormige plattegrond van bijna 40m doorsnede. De resten van de ringmuur zijn goed te zien. De resten van het poortgebouw met delen van de flankeertorens aan de oostzijde. Daar tegenover is nog een belangrijk deel te zien van de forse ronde toren. De toren is opgetrokken uit rode baksteen afgewisseld met banden van mergel. Aan de noord- en zuidzijde staan nog twee rondelen.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
(Bouw)fase 1 - 1150 t/m 1350
Typologie Motte
Afm. hoofdburcht (m) 10,5 x 12
Zichtbare toestand: Intact
Meerdere grachten: Nee
Materiaal hoofdgebouw: Tufsteen
Muurdikte (cm) hoofdgebouw: 160
Bewoond door: Familie
Sociale klasse: Hoge adel
Typologie tekst:
Motte met daarin een tufsteen woontoren
(Bouw)fase 2 - 1350 t/m 1500
Typologie Ronde of ovale burcht
Zichtbare toestand: Intact
Meerdere grachten: Nee
Materiaal hoofdgebouw: Baksteen
Muurdikte (cm) hoofdgebouw: 200
Bewoond door: Familie
Afmetingen toelichting:
Omstreeks 1350 werd een ronde stenen muur van 54m doorsnede gebouwd.In 1497 werd het kasteel belegerd door Albert van Saksen.
(Bouw)fase 3 - 1500 t/m 1794
Typologie Ronde of ovale burcht
Zichtbare toestand: Intact
Meerdere grachten: Nee
Materiaal hoofdgebouw: Baksteen
Bewoond door: Familie
Sociale klasse: Hoge adel
Herbouw in 1540 van de ringmuur met speklagen. De torens en het poortgebouw werden in de tweede helft van de 16e eeuw toegevoegd. Pas rond 1600 worden woonvleugels gebouwd.
In 1794 werd Batenburg in de brand gestoken door Franse soldaten. Zij hadden eerst de brandspuit onschadelijk gemaakt en kamers met stro belegd.
Na de brand werd het kasteel als steengroeve gebruikt.
Bron: [Jas,2013:489]
(Bouw)fase 4 - 1794 t/m heden
Typologie Ronde of ovale burcht
Zichtbare toestand: Ruïne
Meerdere grachten: Nee
Materiaal hoofdgebouw: Baksteen

Aanval(len) op kasteel

1497 - 1503 - 1672 - 1795

Bezitgeschiedenis:

De heren van Batenburg worden in 1080 voor het eerst genoemd. Mogelijk is een deel van de burcht reeds uit die tijd. Arnoldo de Batburg (1138) of Theodericis de Batenburg (1159) zijn de mogelijke bouwheren.
Door het bezit van deze machtige burcht en de ligging aan de grens van het hertogdom Brabant, hadden deze heren veel invloed. Het geslacht stierf uit in de 14e eeuw en het slot vererfde aan de Bronckhorsten. Deze familie was meer bij de oorlogen betrokken. In 1497 werd Batenburg belegerd, daarna volgde herstel van het slot. Tussen 1568 en 1580 kwamen Dirk, Gijsbrecht, Willem en Karel van Bronckhorst en Batenburg in de vrijheidsstrijd tegen Spanje om het leven. Van 1582 -1600 lag Batenburg in de frontlinie en verwisselde zes maal van eigenaar.
Door vererving kwam het kasteel in 1641 in handen van de graven van Hoorne. In 1710 was het bezit van de vorsten van Bentheim-Steinfurth. In 1795 komen de Fransen en steken het slot "per ongeluk" in de brand.

Verwijzingen

URL Commercieel Batenburg
Wikipedia Batenburg
Castlephoto Kasteel Batenburg
Kastelenlexicon 0332
Rijksmonumentnr 8725
 

Publicaties:

Tammo Bauer - Batenburg, het onderzoek van de kasteelruïne 1989-1994, 2022 -- blz 9-76 (met illustratie)

Jorien Jas - Kastelen in Gelderland, 2013 -- blz 488-491 (met illustratie)

W.A. Kattenberg - Over versterkte huizen, hofsteden en lusthoven. Geschiedenis van voorname behuizingen op Wijchens grondgebied vanaf 950 n.C., 2005

P.A.C. Schut - 'De Montferlandsche berg, het sieraad der tusschen IJssel en Rijn gelegene landen', 2003 -- blz 68

J.C. Bierens de Haan - Geldersche kasteelen; tot defensie en eene plaissante wooninge, 2000 -- blz 59 (met illustratie)

M.J. Kuipers-Verbuijs - Ruïnes in Nederland, 1997 -- blz 135 (met illustratie)

Hans Louis Janssen - 1000 jaar kastelen in Nederland, 1996

Tammo Bauer - Batenburg, 1994 -- blz 119-123 (met illustratie)

meer...