De Nijenbeek

Alle plaatjes (29)

Heden ten dage...

Adres Nijenbeekseweg bij 56
Plaats Voorst
Gemeente Voorst
Provincie Gelderland
Coördinaten RD 207900,466800
Coördinaten WGS84 52.186667,6.161667
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens zaterdag 31 januari 2015
Gezien (12 mnd) 457
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Direct aan een dode IJsselarm gelegen.
Kastelen in de omgeving

Functies:

monument
monument

Over van middeleeuwse toestand:

Vervallen monument, niet of slecht geconsolideerd (eigen waarneming, 14/07/1990). Mogelijk in 2013 wordt er begonnen met de conservering van de ruïne.

Geschiedenis

voldoet
(Bouw)fase 1 - 1266 t/m 1371
Typologie Woontoren
Afm. hoofdburcht (m) 13 x 11,5
Zichtbare toestand: Intact
Materiaal hoofdgebouw: Baksteen
Muurdikte (cm) hoofdgebouw: 200
Bewoond door: Familie
Afmetingen toelichting:
Op kelderniveau 2 m dikke muren.Kort voor 1371 werd de toren verhoogd, een tongewelf aangebracht en de vloerniveau's aangepast. Dit om de verwachte beleg van 1372 te kunnen doorstaan.
(Bouw)fase 2 - 1371 t/m 16e eeuw
Typologie Woontoren
Zichtbare toestand: Intact
Materiaal hoofdgebouw: Baksteen
Muurdikte (cm) hoofdgebouw: 200
Bewoond door: Familie
Na 1543 verloor de toren aan strategische betekenis en werd er meer aandacht geschonken aan de woonfunctie. In het midden van de 16e eeuw werd een woonvleugel aangebouwd.
(Bouw)fase 3 - 16e eeuw t/m heden
Typologie Woontoren
Zichtbare toestand: Intact
Materiaal hoofdgebouw: Baksteen
Muurdikte (cm) hoofdgebouw: 200
Bewoond door: Familie
In 1523 deels afgebroken door hertog Karel van Gelre.
In 1945 werd het gebouw beschoten en liep ernstige schade op. In 2015 is de toren gerestaureerd en voorzien van een degelijk dak.

Aanval(len) op kasteel

1523 - 1945

Bezitgeschiedenis:

De naam komt in 1266 voor het eerst voor in de geschriften, waarschijnlijk was de Nijenbeek reeds in 1230 gebouwd. Het kasteel, dat in zijn beginjaren nog aan alle zijden door de rivier omsloten werd, was in deze tijd nog in het bezit van ene Theodericus (Dirk), ridder en heer van de Nijenbeek. Het bestond toen nog slechts uit de woontoren en van enige aanbouwen was nog geen sprake. Spoedig daarna kwam het echter in het bezit van de graven van Gelre, die er honderden jaren lang hun greep op zouden behouden. Vanaf het einde van de veertiende eeuw, werd het kasteel als leen in handen gegeven van het geslacht Van Steenbergen.

Historische betekenis:

In 1343 volgde Reinald III zijn vader op als hertog van Gelre. Enkele jaren na zijn aantreden gebeurde het dat een van Reinalds raadslieden, Gijsbert van Bronckhorst, in conflict kwam met de bisschop van Utrecht. Reinald zag zich gedwongen de zijde van zijn Gijsbert te kiezen, waarop de bisschop van Utrecht steun zocht bij de vijanden van de Bronckhorsten, de Heekerens. Kort daarop echter liep Reinald over naar de zijde van de Heekerens, waarop de Bronkhorsten hun steun zochten bij Reinald’s broer Eduard. De strijd duurde enige jaren met tussenpozen voort, totdat Reinald bij de Slag bij Tiel beslissend werd verslagen en door zijn broer gevangen werd genomen. Hoewel Reinald enige jaren nabij Arnhem gevangen zat, werd hij rond 1365 naar de Nijenbeek overgebracht, waar hij tot aan de dood van zijn broer in 1371 verbleef. Volgens de overlevering liet Reinald zich de culinaire geneugten des levens goed smaken, waardoor hij dusdanig in omvang toenam, dat men bij zijn uiteindelijke vrijlating een stuk uit de muren moest breken om de hertog zijn vrijheid te kunnen geven.

Verwijzingen

URL Historisch Ruïne Nijenbeek
Wikipedia Nijenbeek
Castlephoto Kasteel De Nijenbeek
Kastelenlexicon 1345
Rijksmonumentnr 38039
 

Publicaties:

Taco Hermans - Middeleeuwse woontorens in Nederland : de bouwhistorische benadering van een kasteelvorm, 2016 -- blz 148-149 (met illustratie)

Taco Hermans - Woontorens in Nederland; bouwhistorische gids voor middeleeuwse woontorens, 2015 -- blz 156-159 (met illustratie)

[onbekende auteur] - Nijenbeek en het privaat, 2015 -- blz 19 (met illustratie)

Jorien Jas - Kastelen in Gelderland, 2013 -- blz 467-469 (met illustratie)

Hans Bollebakker - Restauratie van de Nijenbeek urgent, 2005 -- blz 18-19 (met illustratie)

M.J. Kuipers-Verbuijs - Ruïnes in Nederland, 1997 -- blz 158 (met illustratie)

Hans Louis Janssen - 1000 jaar kastelen in Nederland, 1996 -- blz 85

Jan Harenberg - Kastelen rond Zutphen II, 1988

meer...