St. Maartensdijk / Opperhof

Alle plaatjes (7)

Heden ten dage...

Plaats Sint Maartensdijk
Gemeente Tholen
Provincie Zeeland
Coördinaten RD 064100,396600
Coördinaten WGS84 51.552253,4.077228
Bestemming Recreatie
Toegankelijk Gehele jaar
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens wo 25 november 2020
Gezien (12 mnd) 259
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Noordzijde van Sint Maartensdijk in een parkje.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Een deel van de slotgracht en het kasteeleiland.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
(Bouw)fase 1 - 1310 t/m 1695
Zichtbare toestand: Intact
Het oudste gedeelte van dit kasteel vindt zijn oorsprong in de 13e eeuw.
Het uitgebreide complex werd in 4 fasen opgebouwd:
Fase 1: De hoofdburcht werd in de noordoosthoek op zware funderingen gebouwd.
Fase 2: De hoofdburcht werd verbouwd tot een onregelmatig gevormd, vierhoekig kasteel met 4 of 5 grote halfronde torens.
Fase 3: Het kasteelterrein werd verbouwd met de nadruk op wooncomfort (zie perspectief 1620).
Fase 4: Kapel toegevoegd
Naast het oudste gedeelte, het opperhof, met daarop een stenen donjon, verrees een nederhof. Met name Prins Frederik Hendrik besteedde veel geld aan herstel en verdere uitbouw van het kasteel. In 1632 liet hij op het nederhof nog een kapel bouwen. In de decennia daarna werd er niet veel geld meer uitgegeven aan het onderhoud, waardoor het kasteel geleidelijk in verval raakte.
(Bouw)fase 2 - 1695 t/m 1820
Zichtbare toestand: Ruïne
In 1812 kocht de toenmalige rentmeester van de Domeinen het kasteel om het zes jaar later voor afbraak te verkopen. Tot 1970 heeft op het oude kasteelterrein nog het laatste restant van het kasteel gestaan, de tuinmanswoning met daarin de gevangenis en gijzelkamer.\r\n
(Bouw)fase 3 - 1820 t/m heden
Zichtbare toestand: Grachtenrestant

Bezitgeschiedenis:

Floris van Bossele kocht in 1354 het ambacht Sint-Maartensdijk (628 ha) van Graaf Willen V. Kort na 1359 vestigde Floris van Borssele zich op het slot. Floris was lid van de Grafelijke raad. In 1368 overleed Floris van Borssele. Na zijn overlijden viel het bezit terug aan de Graaf, deze verkocht het goed weer aan Frank van Borssele die het bezit van zijn broer verder uitbouwde. Frank droeg in 1374 het slot, het dorp en 16 gemeten land op aan de Graaf en kreeg het als onversterfelijk leen met hoge heerlijkheid terug. De hoge heerlijkheid gaf de eigenaar het recht om hals misdrijven te berechten en een baljuw aan te stellen. Frank was gehuwd in 1369 gehuwd met Alienora van Zuilen, zij hadeen 3 kinderen Floris, Dirk en Machteld. Floris volgde zijn vader op in 1386 als heer van van Sint-Maartensdijk. In 1408 verwierf hij tevens slot Zuilen met Westbroek. Bij zijn dood was hij tevens heer van het ambacht Scherpenisse.

Archeologisch onderzoek:

In 1965-1968 werd een uitgebreide opgraving gedaan. Deze vondsten zijn in 2004-2005 onderzocht. Het artikel van Koopmanschap gaat hier uitgebreid op in.

Verwijzingen

Wikipedia Kasteel van Sint..
Kastelenlexicon 1505
 

Afbeeldingen:

Vogelvluchtperspectief - 1621 UB Leiden. NA kaarten Hingman.
Plattegrond kasteel Sint Maartendijks - 1550 Stedenatlas van Jacob van Deventer
Detail kastelecpmplex kaart C. de Bye en C. Heron 1696 Nat Archief Den haag.

Publicaties:

Marnix van Meggelen - Middeleeuwse voorburchten in Holland en Zeeland; Een onderzoek naar de aard van middeleeuwse voorburchten in de graafschappen Holland en Zeeland tussen 1000 en 1573 op basis van historische, archeologische en architectonische bronnen., 2022 -- blz 50-56 (met illustratie)

Reinoud Rutte - Stedenatlas Jacob van Deventer; 226 stadsplattegronden uit 1545-1575 - schakels tussen verleden en heden, 2018 -- blz 284 (met illustratie)

Elizabeth den Hartog - Hofhouding van Jacoba of hofhouding van de duivel?, 2011 -- blz 127-146 (met illustratie)

Hans Koopmanschap - Archeologisch onderzoek naar het kasteel, 2011 -- blz 47-64 (met illustratie)

Hanno Wijsman - Frank van Borssele en boeken, 2011 -- blz 105-126 (met illustratie)

Elizabeth den Hartog - Het kasteel van Sint-Maartensdijk in beeld, 2011 -- blz 25-46 (met illustratie)

Elizabeth den Hartog - Een gotisch fragment uit Sint-Maartensdijk met de wapens van Oede van Boutersem, 2011 -- blz 147-152 (met illustratie)

Hans Koopmanschap - Het vondstmateriaal van het kasteelterrein, 2011 -- blz 65-104 (met illustratie)

meer...