Nijeveld / Nieuwenvelde

Alle plaatjes (5)

Heden ten dage...

Plaats De Meern
Gemeente Utrecht
Provincie Utrecht
Coördinaten RD 129520,454880
Coördinaten WGS84 52.081603,5.015486
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens za 23 december 2023
Gezien (12 mnd) 366
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Oorspronkelijk op een zanderige ondergrond. Waarschijnlijk een tijdelijk rivierarm.
Polder Veldhuizen, ca 500 m ten zuiden van de Leidsche Rijn. Nu midden in een woonwijk.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Oorspronkelijke gracht en muurresten zijn nog zichtbaar.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
 

Etymologie:

Volgens Blok hebben terreinen met een ‘veld’-naam vaak een randligging tussen stroomrug en kom.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1311 t/m 1356
Typologie Zaaltoren
Afm. hoofdburcht (m) 14 x 10
Afm. totaal terrein (m): 42 x 45
Zichtbare toestand: Intact
Afmetingen toelichting:
Afmetingen van de oorspronkelijke toren.In het midden van de 14e eeuw in leen gehouden van Utrechtse bisschop door de familie Van Zuylen van Nijevelt. Gelet op de toponiemen is het mogelijk dat het kasteel in de 2e helft van de 13e eeuw is ontstaan.

Aan de hand van een haaghuis (gebruikt voor het drogen van bakstenen) wat naast het kasteel heeft gestaan, is de datering van de bouw van het kasteel mede vast te stellen. Dit is laat 13e eeuws, begin 14e eeuw. In 1991 is er enig onderzoek geweest naar de aanwezige fundamenten. Zo bleek de fundamenten aan de zuidoosterlijk vleugel een dikte te hebben van 2 m. Dit wijst op een hoger gebouw dan Rolant Roghman in de 17e eeuw tekent. Hoogstwaarschijnlijk was het een woon - of zaaltoren.
In mei 1356 werd het kasteel verwoest door de troepen van Jan van Egmond. Zij maakte onderdeel uit van de Hollandse aanvoerder Willem V op weg naar de stad Utrecht. [Kam].
Typologie tekst:
Een woontoren of zaaltoren is de meest waarschijnlijk eerste vorm van het kasteel. Een vorm die in die periode in Utrecht zeer veel voorkwam.
Bron: [Kam,2888, blz 37]
(Bouw)fase 2 - 1356 t/m 19e eeuw, 1e kwart
Typologie Polygonale burcht
Zichtbare toestand: Intact
(Bouw)fase 3 - 19e eeuw, 1e kwart t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Grachtenrestant

Bezitgeschiedenis:

Het huis wordt in 1311 genoemd, toen het kapittel van Sint-Jan 26 morgen land in de buurt van het huis te Nijevelt in pacht gaf aan ridder Steven van Zuylen en zijn vrouw Mabelia.
De eerste groep eigenaren van de ridderhofstad Nijevelt wordt gevormd door de familie van Zuylen. Aangevoerd door Steven.
Hij was ridder en behoorde tot de Utrechtse ridderschap. De tweede groep wordt aangevoerd door Wilhelmina van Haeften. Wilhelmina kocht Nijevelt in 1579 van Steven van Rossum. Wilhelmina en Walraven, haar echtgenoot, stierven kinderloos. De nicht van Wilhelmina, Theodora van Haeften, kreeg Nijevelt.

Historische betekenis:

De betekenis van Nijevelt is van lokaal belang. Tijdens de aanval van Willem de V op de stad Utrecht speelde Nijevelt een korte rol tot het werd verwoest.

Verwijzingen

Kastelenlexicon 1044
 

Publicaties:

René de Kam - Nijevelt; een verdwenen kasteel in Leidsche Rijn, 2008 -- blz 1-128 (met illustratie)

René de Kam - Nijevelt. Een verdwenen kasteel in Leidsche Rijn, 2005

C. Thanos - Utrecht/Vleuten-De Meern : Kasteel Nijevelt, 2002 -- blz 187-188

A.E. Kattenberg - Kasteel Nijevelt te Vleuten-De Meern, gemeente Utrecht: een archeologisch-geofysisch onderzoek, 2001

Erik Graafstal - Vleuten De Meern.:. Nijevelt, 1999 -- blz 1-14 (met illustratie)

René van der Mark - Omgrachte hofsteden in Zuid-Utrecht, 1996

Hans Louis Janssen - 1000 jaar kastelen in Nederland, 1996

Ben Olde Meierink - Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, 1995 -- blz 347

meer...