Tilburg (Hasselt)

Heden ten dage...

Adres Hasseltstraat 256
Plaats Tilburg
Gemeente Tilburg
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 133125,397975
Coördinaten WGS84 51.570295,5.071678
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens ma 6 juli 2020
Gezien (12 mnd) 1153
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Het kasteel lag aan de huidige Van Bijlandtstraat, aan de weg tussen het huidige Hasseltplein en het Wilhelminapark, de huidige Hasseltstraat. De korte poot van de Van Bijlandtstraat vormde de oprijlaan van het kasteel.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Na de opgraving in 1978-1980 werden de fundamenten weer met zand bedekt, en werden de contouren in het daarna aangelegde park weergegeven. Op het terrein waar het kasteel stond werd na 1980 een compleet nieuwe woonwijk gebouwd. Op de plaats waar het kasteel werd een park ingericht, waarbij de contouren van de fundamenten van het kasteel in aangegeven werden.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet

Etymologie:

Het huis werd genaamd naar de plaats waarbij het gebouwd werd.
(Bouw)fase 1 - 1450 t/m 1581
Typologie Moated site
Afm. hoofdburcht (m) 23 x 21m
Zichtbare toestand: Intact
Meerdere grachten: Nee
Muurdikte (cm) hoofdgebouw: 114
Oisterwijkse schepenakte 'In een Oisterwijkse schepenakte uit 1450 wordt het toenmalige huis terloops genoemd om de plaats van een stuk land aan te geven: 'twee lopensaet lands of daeromtrent gelegen tot Velthoven by die steenen camer'. Dat met deze stenen kamer het kasteel bedoeld wordt, blijkt uit een later stuk van 13 maart 1557 waarbij dan gesproken wordt van het 'slot aen de Velthoven'.
In 1581 werd het slot na een belegering verwoest.
(Bouw)fase 2 - 1600 t/m 1755
Typologie Moated site
Zichtbare toestand: Intact
Het huis werd in 1600 herbouwd en in 1755 gesloopt.
(Bouw)fase 3 - 1755 t/m 1859
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Intact
In 1755 vervangt een nieuw gebouw het oude. Dit huis wordt in 1859 gesloopt.
Bron: [ooggetuigen]

Bouwgeschiedenis:

Het oudste huis was waarschijnlijk een hoeve met een stenen kamer. In 1581 werd het bij een belegering verwoest. Omstreeks 1600 begon men met de herbouw, welke in 1755 afgebroken werd. In 1755 wordt er een nieuw gebouw opgetrokken, dat in 1859 werd gesloopt. Op het terrein werd een textielfabriek gebouwd, die in 1977 weer gesloopt werd.

Bezitgeschiedenis:

De stenen kamer was in 1450 in het bezit van de gebroeders Gerit en Jan Back. In 1477 verkochten zij het huis aan de heer van Tilburg, Jan van Haestrecht. In 1524 ging de heerlijkheid Tilburg en Goirle over in handen van Robbrecht van Malsen. In 1621 ging het huis ook weer via vererving over op Antony Schets, baron van Grobbendonck. De erven Schets van Grobbendonck verkopen het goed in 1710 aan Wilhelm, prins van Hessen-Kassel, militair gouverneur van Breda en later van Maastricht. In 1754 verkocht hij de heerlijkheid aan Gijsbertus Steenbergensis, graaf van Hogendorp-van Hofwegen. In 1858 werd het kasteel met toebehoren geveild. Het goed werd in drie delen gesplitst, waarbij het kasteel werd gekocht door Johannes van der Made, wijnkoper uit Klundert. Het kasteelterrein ging later over naar Bernard Pessers die er een fabriek bouwde.

Historische betekenis:

Het kasteel was het stamhuis van de heren van Tilburg en Goirle.

Verwijzingen

Kastelenlexicon 0440
 

Afbeeldingen:

-Prospectus Castelli Tilborch, gravure, 1694, H. Causé naar een tekening van J. van Croes, Tilburg, KUB T 34 / 820.11 (3)
-Het Huis te Tilborg in 1690, pentekening, 1729, A. de Haan, Tilburg, KUB T 34 / 820.11 (6)
-Kasteel Tilburg, houtgravure, F. wolters, Tilburg, KUB T 34 / 820.11 (5)
-Ontwerp voor een nieuw kasteel te Tilburg, 1715, R. de Cotte, Parijs, Bibliothèque Nationale
-Tuinontwerp voor een nieuw kasteel te Tilburg, 1715, R. de Cotte, Parijs, Bibliothèque Nationale
- "Tilburgh het huys" op een oude inventarisatie kaart voor deze gebieden van de abdij van Tongerloo. De kaart bevind zich in het "Urselfonds" RijksArchBrussel
en geeft het huis weer in de toestand Ca. 1580 (des gewenst afbeelding aanwezig of R.A.T. Tilburg

Publicaties:

Bas Aarts - 'Omgrachte behuizingen' (moated sites) in de regio Tilburg, 2014 -- blz 43-45 (met illustratie)

Bas Aarts - Het kasteel van Tilburg op de kaart gezet maar nog niet verkend, 2011 -- blz 27-37 (met illustratie)

Elly van Soelen-de Kam - Twee testamenten van de Van Malsens in het Urselfonds, 2006 -- blz 3-25

Hans Louis Janssen - 1000 jaar kastelen in Nederland, 1996

H. Stoepker - Graven naar het kasteel van Tilburg, 1986

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 92 (met illustratie)

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.IX 262