Frisselstein

Heden ten dage...

Adres Frisselsteinstraat
Plaats Veghel
Gemeente Meierijstad
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 165580,403185
Coördinaten WGS84 51.617308,5.539658
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens wo 11 augustus 2021
Gezien (12 mnd) 215
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Op 21 okt 2006 er is sprake van mogelijke herbouw van het kasteel.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
 

Etymologie:

Frissel is waarschijnlijk afkomstig van een eigennaam, Frits of Fritz, eventueel Friese, of mogelijk zelfs Godefridus; stein duidt op een stenen huis.

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1314 t/m 1810
Typologie Zaaltoren
Zichtbare toestand: Intact
Bosch' Protocol, 1480/1481, fol. 258v 'Walram, zoon van wijlen Goyart van Erpe heeft opgedragen aan zijn broer Goyart zijn deel en dat van zijn zusters, de jonkvrouwen Willemke en Heilwich van Erp, (dat zij nu bezitten en zullen bezitten na de dood van hun moeder jonkvrouwe Adriana, weduwe van Goyart van Erpe), in een hofstad en erven binnen den Vestgrave'. Of met de vestgrave de gracht bedoeld wordt is niet duidelijk, en of die hofstede Frisselstein is, is ook nog maar de vraag. De familie van Erp bezit in de vijftiende eeuw wel een stenen huis, en het meest voor de hand liggende is dat hier Frisselstein bedoeld wordt, of althans een voorloper hiervan.

Het huis werd in 1314 gebouwd als een boerenhofstede met een stenen woontoren. Wanneer het kasteel werd uitgebreid tot het kasteel dat we kennen van de tekeningen is niet bekend; mogelijk gebeurde dit tussen 1457 en 1477. Een van de percelen waarop het huis gebouwd werd, kwam pas na 1450 in handen van Godefridus van Erpe; eerder kan het kasteel dus niet uitgebreid zijn. Het kasteel kwam in 1808 leeg te staan en raakte in verval. In 1810 werd het afgebroken.
Typologie tekst:
Op oude prenten wordt het huis afgebeeld als twee haaks op elkaar staande, rechthoekige, hoge zaaltorens, met op de hoek van het hoogste huis een zware, halfronde toren die het geheel domineert. Daar op aan sluiten wat lagere gebouwen die waarschijnlijk een binnenplaats afsluiten. Typisch detail is dat de houten brug waardoor het kasteel bereikbaar is, niet recht op de poort toeloopt, maar er als het ware langsloopt, en men via de zijkant het gebouw binnen dient te gaan.
(Bouw)fase 2 - 1810 t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Ondergronds

Bezitgeschiedenis:

In 1314 bestond het kasteelterrein uit drie percelen. Wie de woontoren gebouwd heeft is niet bekend. In 1340 is het perceel waarop de toren gebouwd werd in handen van een zekere heer Rover. Rond 1380 was het huis in handen van Johannes van Kelre. In 1392 was Leonius van Erpe eigenaar; en in 1418 was dat Jutta van Gestel. In 1426 draagt vrouwe Heilwig van Erpe, weduwe van Godefridus van Erpe, het goed op aan haar zoon Godefridus. Diens zoon Walraven volgde hem in 1481 op, waarna er nog verschillende Walravens volgen. Na 1678 is Jeanne Philippina van Erp zu Frisselstein eigenaresse van het huis. In 1713 werd het huis verkocht aan Mathijs Nieckens, men sprak toen van Fritzelstein. In 1728 werd Gerardus de Jong eigenaar van Frisselstein, die het in 1770 naliet aan zijn zoon Benjamin, die er tot zijn dood in 1808 woonde.

Historische betekenis:

huis was het stamslot van de heren van Erp.

Verwijzingen

Wikipedia Frisselstein
Kastelenlexicon 0567
 

Algemeen:

Tekst: Peter van der Wielen

Afbeeldingen:

-'t Huys Frisselstein van agteren, pentekening, 1730, A. de Haen, Tilburg, KUB V 24/820.11 Fris (9)
-'t Huys Frisselstein te Vechel, pentekening, 1730, A. de Haen, Tilburg, KUB V 24/820.11 Fris (8)
-Kasteel van Frisselstyn, aquarel, ongedateerd, M. Corstiaensen, Tilburg, KUB V 24/820.11 Fris (11)
-t Casteel tot Vechel, ets, 1676, anoniem, Tilburg, KUB V 24/820.11 Fris (7)
-'t Kasteel van Vechel, aquarel, 1676, anoniem, Tilburg, KUB V 24/820.11 Fris (6)
-'t Kasteel van Vechel in de Mijerij van Den Bos, 1676, J. stellingwerff, Tilburg, KUB V 24/820.11 Fris (5)
-Prospectus Castelli Frisselstyn, ets, 1706, H. Causé/J. van Croes, Tilburg, KUB V 24/820.11 Fris (4)

Publicaties:

Bas Aarts - Een opmerkelijke lijst van kastelen in de meierij van 's Hertogenbosch uit de zeventiende eeuw, 2017 -- blz 19 (met illustratie)

Willem Beelaerts van Blokland - De kasteeltekeningen van Abraham Rademaker, 2006 -- blz 342 (met illustratie)

Mathias Maria Pius van Asseldonk - Kasteel Frisselstein, Van Vehchele tot Veghel, 1986 -- blz 62-65 (met illustratie)

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 92,150

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.IV 389/399, DL.XI 567