Besoyen

Heden ten dage...

Plaats Waalwijk
Gemeente Waalwijk
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 131818,410836
Coördinaten WGS84 51.685836,5.051969
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens di 13 juli 2021
Gezien (12 mnd) 459
Aanpassingen (>2019): Gewijzigd
 

Locatie:

Op de hoek van de Kasteellaan en de Van Assendelftstraat, naast de St. Nicolaasziekenhuis lag op de plaats waar nu een gracht stroomt, het kasteel Besoyen.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

In 1975 kwamen bij werkzaamheden aan de beschoeiing van de waterpartij aan de Van Assendelftstraat bakstenen omhoog. Het werk aan de beschoeiing was te ver gevorderd om nader onderzoek te kunnen doen. In 1983 werd de genoemde waterpartij drooggelegd om ze schoon te maken. Te voorschijn kwamen een gaaf stuk metselwerk van 7,5 m lang, aan de noordzijde 0,75 m breed en aan de zuidzijde 1,20 m breed; 6 m zuidelijker een stuk metselwerk van 1,20 m lang met versnijdingen van een fundering, en ten zuiden daarvan een stuk afgebrokkeld metselwerk met houtresten. Aan de oostzijde van de beschoeiing werden nog twee stukken metselwerk gevonden. De stukken aan de oost en westzijde hebben waarschijnlijk aan elkaar gezeten, maar zijn door het graven van het kanaal versneden.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet
 

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1325 t/m 1586
Typologie Rechthoekig kasteel
Zichtbare toestand: Intact
Het kasteel moet gebouwd zijn voor 1392, en werd waarschijnlijk in 1586 verwoest, daar het leger van prins Maurits bijna geheel Besoyen heeft verwoest.
(Bouw)fase 2 - 1586 t/m 1718
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Ruïne
In 1640 wordt het huis als verbrand aangeduid. In 1718 moeten er nog imposante ruïnes gestaan hebben.
(Bouw)fase 3 - 1718 t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Deels overbouwd
In 1975 kwamen er bij werkzaamheden bakstenen aan het licht, maar het terrein werd verder niet onderzocht. Dit gebeurde pas eind 1983, toen de resten opgegraven, opgemeten en geregistreerd werden.

Bezitgeschiedenis:

Wellicht was Willem van Duvenvoorde de bouwer van het kasteel. Deze Willem was een bastaardbroer van de stichter van het geslacht Van der Leck, welke later het kasteel in bezit kreeg. Jan van der Leck stond het goed in leen af aan Willem van Besoyen. Bij de huwelijksvoorwaarden tussen Catharina, dochter van Willem van Besoyen, en Jan van Dongen, in 1432, wordt bepaald dat de hofstede te Besoyen na de dood van Willem en diens vrouw aan Jan toekomt. Echter komen Jan en Catharina beiden eerder te overlijden dan Willem en z'n vrouw. Tegenstrijdig is het feit dat Johan, graaf van Nassau, Willem in 1446 met het goed beleend. Willem draagt vervolgens Johan van Nassau in 1447 het huis op ten behoeve van zijn kleindochter Beatrijs van Dongen. Op 2 maart 1534 draagt Gerrit van Assendelft, kleinzoon van Beatrijs en president van Holland, Hendrik van Nassau een "gezate en toebehoren en 21 mergen te Besoyen" op "ten behoeff van Dirck van Assendelft", zijn broer. In 1654 komt Adriana van Schagen in het bezit van een gezate lands te Besoyen, die zij drie jaar later opdraagt aan Wilhelm Vincent van Wittenhorst.

Archeologisch onderzoek:

De historische resten van dit Waalwijkse bouwwerk bevinden zich nog in de grond nabij het St. Nicolaasziekenhuis (thans Tweestedenziekenhuis) in Waalwijk. In 1983 werd een proefonderzoek uitgevoerd, waarbij houtresten, een stuk muur en veertiende eeuws aardewerk tevoorschijn kwam. De Monumentencommissie van Waalwijk is nu van mening dat een verder onderzoek de moeite waard is. Men wil niet alleen de contouren van het kasteel leren kennen, maar tevens de mogelijkheden onderzoeken of het zinvol is de fundamenten op te metselen om op deze wijze dat deel van de historie voor het nageslacht te bewaren.

Verwijzingen

Wikipedia Besoyen
Kastelenlexicon 1682
 

Afbeeldingen:

Tekening: Anoniem (Josua de Grave?), pen in zwart, grijs gewassen 134 x 198 mm onderschrift (in bruine pen): Besoijen bij Heusden, daaronder sporen van hetzelfde onderschrift in loodstift. Literatuur: Van Hasselt, nr. 81. 's-Hertogenbosch, Prentenkabinet van het Provinciaal Genootschap, inv. nr. B.50172.1(3)
-Besoyen aan de zuid-zuidoostzijde, reconstructietekening, H. Stokwielder, verblijfplaats onbekend
-Besoyen aan de noordoostzijde, reconstructietekening, H. Stokwielder, verblijfplaats onbekend
-Besoijen bij Heusden, tekening, datum onbekend, anoniem, Tilburg, KUB B 49.2 / 820.11 (3)
-'t Ruin Besoyen aen de noord oost zyde, tekening, 16 augustus 1718, H.Pola, Tilburg, KUB B 49.2 / 820.11 (2)

Publicaties:

Ingrid Cleijne - Waalwijk, Kasteel van Besoyen, 2002

B. Stevens - Het kasteel van Besoyen, 1986

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 45 (met illustratie)

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.II 351

M. van Dorigo - Het Kasteel van Besoyen -- p. 129-130

K. Rosendaal - Het Kasteel van Besoyen! -- p. 249-257