Ter Aa

Heden ten dage...

Plaats Berlicum
Gemeente Sint-Michielsgestel
Provincie Noord-Brabant
Coördinaten RD 154922,410602
Coördinaten WGS84 51.684,5.386
Commentaar ? Uw opmerkingen
Datum gegevens vr 10 mei 2019
Gezien (12 mnd) 357
 

Locatie:

Gebied de Hasselt, nabij de oude dorpskern “De Plaets”
Het huis lag vroeger aan de oever van rivier de Run. Het water van de rivier voedde de grachten.
Kastelen in de omgeving

Over van middeleeuwse toestand:

Er is niets meer van het kasteel over. Enkel is er in het terrein nog een kleine verdieping te zien.

Geschiedenis

Voldoet aan definitievoldoet niet, niet verdedigbaar
 

Bouwgeschiedenis:

(Bouw)fase 1 - 1388 t/m 17e eeuw
Zichtbare toestand: Intact
In 1388 was het een boerderij van steen. Begin zeventiende eeuw wordt het goed omschreven als ’het stenen omgraven, naamloze huis, zijnde uit het water opgemetseld, met stallingen, neerhoven en boomgaarden. In 1767 is na een hevig onweer de buitenmuur van de gracht rond de kasteelbrug ingestort, welke zo snel mogelijk werd hersteld. Tussen 1804 en 1808 wordt het kasteel afgebroken, en de vrijgekomen materialen worden verkocht.
Typologie tekst:
Grof gezegd had het huis een rechthoekig grondplan, het was aanvankelijk echter meer bedoelt als speelhuis, en had dus geen weerbare functie.
(Bouw)fase 2 - 17e eeuw t/m heden
Typologie < Geen >
Zichtbare toestand: Ongelijk terrein
In 1680 zou het niet meer bestaan. Mogelijk is het huis door de Fransen verwoest. [vd Wielen]

Bezitgeschiedenis:

Rond 1520 erft Frans Paeuweter van zijn vader een strook land naast rivier de Run. Hij heeft plannen om hier een stenen huis te bouwen, en daarom koopt hij in de loop der jaren verschillende stukken grond aan. In 1557 verkrijgt mr. Goijert Johan Lombarts van Enckevoirt door koop ‘een omgraven stenen herenhuizinge’. In 1595 wordt het kasteel verkocht aan Gielis de la Couture, die het in 1606 weer verkoopt aan jonker Rogier van Broeckhoven. Deze verkoopt het een jaar later aan graaf Hendrick van den Berghe die op zoek was naar een kasteel om zijn zuster te huisvesten. Zuster Anna verhuist echter kort daarna naar Seldensate en laat het nog naamloze huis aan haar zuster Charlotte. In 1652 koopt jonker Philip van Thienen het huis. Deze laat het huis na aan zijn neef Ahrend. Via vererving komt het huis via de familie Honthorst aan de familie van Borssele. In 1787 wordt het kasteel voor de laatste keer verkocht, en wel om te slopen.

Verwijzingen

Kastelenlexicon 0285
 

Algemeen:

Tekst: Peter van der Wielen.

Afbeeldingen:

-Huis te Berlikum, voorzijde, ets, A. de Haen, H. Spilman, 1730, Tilburg, KUB B 48.1/820.11 Aa (1)
-Huis ter Aa, achterzijde, ets, A. de Haen, H. Spilman, 1730, Tilburg, KUB B 48.1/820.11 Aa (4)
-Huis ter Aa, A.J. Bogaerts, 1883, Tilburg, KUB B 48.1/820.11 Aa (3)
-Reconstructietekening van kasteel ter Aa, W. van der Heijden, 1982, Berlicum, collectie W. van der Heijden

Heijden, W. van der, De Twee Kastelen ter Aa te Berlicum.

Publicaties:

M. van Boven - Kastelen in Brabant; van burcht tot landhuis, 1982 -- blz 44 (met illustratie)

Anton van Oirschot - Middeleeuwse kastelen van Noord-Brabant : Hun bewoners en bewogen geschiedenis, 1981 -- blz 105

A.J. van der Aa - Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, 1839 -- DL.I 8, DL.II 339